Euskalkiak
Aurrekariak:
Euskalkiei buruzko lehen azterketa idatziak Louis Lucien Bonaparteren eskutik egin ziren. Euskal dialektologiaren lehen ikerketa zientifikoa egin baitzuen; berak mugatu zituen euskalkiak lehenbizikoz mapa batean (8 euskalki bereiz zituen: bizkaera, gipuzkera, lapurtera, hegoaldeko goi nafarra, iparraldeko behe-nafarrera, mendebaldeko behe-nafarrera eta zuberera). Zalantza handiz eta bereziki, berriz, beste bi: erronkariera eta zaraitzuera.
Gaur egun:
Koldo Zuazok aurkeztu berri du euskararen eta euskalkien egoera erakusten duen mapa, bertan honako sailkapena egiten da:
1.- Mendebaldekoa:
1-1.- Sartaldeko azpieuskalkia.
1.2- Sortaldeko azpieuskalkia.
1.3- Sartalde eta sortaldeko azpieuskalkia.
1.4.- Mendebaldeko eta erdialdeko euskalkien tarteko hizkerak
2.- Erdialdekoa
2.1- Sartaldeko azpieuskalkia.
2.2- Erdiguneko azpieuskalkia.
2.3- Sartaldeko eta erdiguneko azpieuskalkien hizkerak.
2.4- Sortaldeko azpieuskalkia (erdialdekoaren eta nafarren arteko ereuma).
3.- Nafarroa Garai iparraldekoa
3.1- Ipar-sartaldeko azpieuskalkia.
3.2- Hego-sartaldeko azpieuskalkia.
3.3- Erdiguneko azpieuskalkia.
3.4- Sartaldeko azpieuskalkia
35.- Burundakoa (mendebalekoaren, erdialdekoaren eta nafarraren tarteko hizkera)
36.- Baztangoa (nafarraren eta nafar-lapurtarraren tarteko hizkera)
37.- Aezkoakoa (nafar-lapurtarraren tarteko hizkera)
4.- Behenafar-Lapurdikoa
4.1- Sartaldeko azpieuskalkia.
4.2-Erdiguneko azpieuskalkia.
4.3- Sortaldeko azpieuskalkia.
4.4- Sartalde eta erdiguneko azpieuskalkien tarteko hizkera.
4.5- Ipar kostaldekoa (erdialdekoaren, nafarraren eta nafar-lapurtarraren tarteko hizkera.
4.6- Amikuzekoa (nafar-lapurtarraren eta zuberotarraren tarteko hizkera).
5- Nafar ekialdekoa
6.- Zuberokoa
1.- Mendebaldekoa: | |
2.- Erdialdekoa | |
3.- Nafarroa Garai iparraldekoa | |
4.- Behenafar-Lapurdikoa | |
5- Nafar ekialdekoa | |
6.- Zuberokoa |
|